Perfectionisme en faalangst
Perfectionisme, faalangst en overtuigingen
Perfectionisme, faalangst en overtuigingen in een notendop
Deze twee zijn veel voorkomende uitdagingen die bij hoogbegaafde kinderen om de hoek komen kijken. Mijn mening is dat deze altijd hand in hand gaan. Het een komt voort uit het ander of net andersom.
Hoogbegaafde kinderen (niet allemaal!) ervaren vaak dat dingen snel lukken, dat ze een origineel idee hebben, dat ze veel weten en dat mensen dat benoemen en soms ook prijzen. Dat ze zelf ervaren: ik weet dit al, of ik snap het al, brengt ze vaak tot de overtuiging: ik weet al veel. Die overtuiging klopt. Wat er vaak gebeurt is dat deze kinderen denken, ik moet altijd alles weten, dat zijn mensen gewend van mij. Of ik moet altijd snel klaar zijn, dat is juf gewend van mij. De lat wordt hoog geplaatst en in hun eigen beleving moet er ook altijd aan worden voldaan. Komen deze kinderen dan voor een uitdaging, iets nieuws of iets anders dat buiten hun comfortzone is, te staan, dan wordt het heel moeilijk om daar onbevangen aan te beginnen. Juist daar kan ook faalangst om de hoek komen, want hee, ik kan dit (niet) dus ik begin er maar niet aan. Beter om niets te doen dan om het fout te doen.
Vaak zijn deze kinderen verbaal ook zo sterk dat ze nog met een 'goeie smoes' komen ook, waarom het werk niet gedaan is en dat geaccepteerd wordt. Weer een gemist leermoment! En laten ze die al vaker mislopen in het reguliere basisonderwijs.
Wat ook veel voorkomt is dat kinderen het zo goed mogelijk willen doen en dan nooit tevreden zijn over hun werk. Ergens hebben zij ook de overtuiging opgedaan: Het moet zo echt mogelijk. Mijn eigen dochter wilde een periode in de kleuterklas niet tekenen, ze weigerde. Want was haar eigen uitleg: foto's zijn mooier. Toen ze na veel begeleiding en hulp toch weer ging tekenen bleek dat ze het hartstikke goed kon. Maar het was inderdaad niet gelijkwaardig aan een foto.
Een belangrijke bijkomstigheid is dat bij hoogbegaafde kinderen hun overtuigingen zo diep geworteld zijn, dat het heel dicht tegen hun identiteit aanschurkt. Als je gewend bent dat dingen jou snel lukken en nu ineens niet, dan vraag je je misschien af. Wie ben ik dan nog? Ik ben toch dat slimme en snel denkende kind? Deze gedachten/vragen kunnen ons overdreven in de oren klinken maar voor deze kinderen zijn ze zo waar en van levensbelang. Je begrijpt dan ook dat faalangst erg diep kan zitten, het is een oprechte angst om niet meer goed genoeg gevonden te worden, door bijvoorbeeld de leerkracht of hun ouders.
Reden genoeg dus om allereerst hier serieus mee om te gaan en wanneer nodig hier hulp bij te zoeken.
